Oktyabr 2016
31 278 2016
Landşaftşünaslıq və landşaft planlaşdırılması
- Article Details
- Category Landşaftşünaslıq və landşaft planlaşdırılması
landşaftşünaslıq və landşaft planlaşdırılması
Tel. |
(994 12)5393376 |
Faks |
|
Elektron poçtu |
Bu email ünvanı spambotlardan qorunur. Onu görmək üçün JavaScripti qoşmaq lazımdır. |
Şöbənin rəhbəri |
AMEA-nın müxbir üzvü, c.e.d., professor Elbrus Kərim oğlu Əlizadə |
İşçilərin ümumi sayı |
21 |
Əsas fəaliyyət istiqamətləri |
Şərqi Qafqaz timsalında Alp-Himalay qırışıqlığı daxilində təbii landşaftların yaranması, inkişafı və differensiasiyası qanunauyğunluqlarının tədqiqi. Təbii landşaft komplekslərinin relyeflə və yeni tektonik hərəkətlərlə əlaqəsinin landşaft-geomorfoloji və distansion zondlama üsulları ilə öyrənilməsi; antropogen təsirlər nəticəsində müasir landşaftların dəyişilməsi qanunauyğunluqlarının, onların landşaft-geofiziki və landşaft-geokimyəvi xüsusiyyətlərinin və təbii komplekslərdə landşaft-ekoloji və ekogeomorfoloji risk və təhlükələrin müəyyən edilməsi; təbii-antropogen geokomplekslərin landşaft-ekoloji qiymətləndirilməsi; landşaft planlaşmadırılması. |
Əsas elmi nəticələri |
Müasir landşaftların formalaşması və inkişaf dinamikasına yeni tektonik hərəkətlərin və relyefin təsiri qanunauyğunluqları müəyyən edilmişdir. Tektonik qırılmalarla sərhədlənən ümumiqafqaz və əksqafqaz istiqamətli morfotektonik pillələrin landşaft tip və yarımtiplərinin formalaşmasındakı rolları aşkarlanmış, onların inkişafının paleocoğrafi mərhələ və qanunauyğunluqları öyrənilmişdir. Palçıq vulkanlarının landşaftların morfoloji differensiasiyasında rolu aşkarlanmışdı. Landşaftların formalaşmasında təbii-antropogen proseslərin rolu, onların təbii-dağıdıcı hadisələrin (sel, sürüşmə və s.) tezliyinin artmasına təsiri, landşaft-ekoloji riskin artması və onun vura biləcəyi zərərin miqyası müəyyənləşdirilmişdir. Kosmik şəkillərin deşifrlənmə materialları əsasında geokomplekslərin landşaft-ekoloji qiymətləndirilməsi aparılmış və proqnoz istiqamətli nəticələr əldə edilmişdir. Səhralaşma prosesi, onun ölkə ərazisində inkişaf qanunauyğunluqları, regional paylanma xüsusiyyətləri kompleks landşaft tədqiqatları nəticəsində öyrənilmiş və yaxın 15-20 ili əhatə edən və bu təhlükəli prosesin mümkün inkişafı etdirən proqnoz işlənilmişdir. Aerokosmik şəkillərin etalon-indikasiya deşifrlənməsi əsasında ölkə ərazisində dağ geosistemlərinin morfostruktur quruluşu tədqiq olunmuş, onların inkişafının ekodinamiki gərginlik şəraiti (morfotektonik, morfometrik, ekzodinamik) qiymətləndirilmiş, ekzodinamiki proseslərin kəskin fəallaşması aşkarlanmışdır. Dağ geosistemlərinin müasir landşaft-geomorfoloji ekodinamiki vəziyyətini əks etdirən gərginlik və risk dərəcələri qiymətləndirilmiş və müvafiq landşaft-ekoloji və ekogeomorfoloji xəritələr tərtib olunmuşdur. Azərbaycanda ilk dəfə olaraq landşaft ekoloji-geokimyəvi rayonlaşdırılma aparılmış, toksik duzlar və ağır materiallarla çirklənmə səviyyəsini göstərən landşaft-geokimyəvi xəritələr (1: 500 000) tərtib edilmiş, biokimyəvi cəhətdən fəal elementlərin (Hg, Pb, Zn, As, Ci, Nn, Sc, Ag, B və b.) konsentrasiya dərəcəsi ilə insanların bəzi xəstəlikləri (xərçəng, raxit, podaqra, anemiya, zob (boğaz uru), dişlərin kariyesi və s.) arasında korrelyativ əlaqə müəyyən edilmişdir. |
30 407 2016
iranda konfrans
- Article Details
- Category ƏSAS
30.10.2016
AMEA akademik H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunun direktoru, akademik Ramiz Məmmədov artıq on ildir ki, İran Islam Respublikasının paytaxtında “Sahillər, limanlar və dəniz təsərrüfatı” mövzusunda keçirilən növbəti Beynəlxalq konfransda iştirak etmək üçün oktyabrın 31dən noyabrın 3-dək Tehran şəhərinə ezam olunmuşdur.
28 556 2016
rus alimi məruzə edib
- Article Details
- Category ƏSAS
27.10.2016
AMEA akademik H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunda akademik Ramiz Məmmədovun sədrliyi ilə Elmi seminarın növbədənkənar iclası keçirilib. İclas Bakıda qonaq olan, dünyanın 100 ən qabaqcıl universitetləri sırasına daxil olan Tümen Dövlət Universitetinin (TDU) Ekologiya və Təbii Resurslardan Səmərəli İstifadə ETİ-nin direktoru, b.e.d.,
27 449 2016
İctimaiyyətlə əlaqələr
- Article Details
- Category İctimaiyyətlə əlaqələr
Şöbənin adı İctimaiyyətlə əlaqələr
Tel. (+99412) 5385976
Faks
Elektron poçtu: Bu email ünvanı spambotlardan qorunur. Onu görmək üçün JavaScripti qoşmaq lazımdır.
Şöbənin rəhbəri:
İşçilərin ümumi sayı: 2
Əsas fəaliyyət istiqamətləri:
Əsas nəticələri:
Biocoğrafi stasionar
- Article Details
- Category Biocoğrafi stasionar
Şöbənin adı Biocoğrafi stasionar
Tel.
Faks
Elektron poçtu: Bu email ünvanı spambotlardan qorunur. Onu görmək üçün JavaScripti qoşmaq lazımdır.
Şöbənin rəhbəri: Çingiz Gülalı oğlu Gülalıyev
İşçilərin ümumi sayı: 5
Əsas fəaliyyət istiqamətləri:
Torpaq, bitki, atmosfer sistemlərində gedən dəyişikliklər, hidrofiziki (rütubətkeçirmə, torpaq nəmliyinin potensial təzyiqi, rütubət rejimi), istilik-fiziki (istilik rejimi, istilik tutumu, istilik mənimsəmə əmsalı, temperaturkeçirmə və istilikkeçirmə əmsalı) və elektrik-fiziki (xüsusi elektrikkeçirmə əmsalı, dielektrik nüfuzluğu, dielektrik itki bucağının tangensi, stasionar elektrik sahəsi, xüsusi elektrik müqaviməti) xassələrinin təsiredici amillərdən (torpağın sıxlığından, rütubətlənmə dərəcəsindən, torpağın xüsusi səth sahəsindən, elektrik sahəsinin tezliyindən, torpağın fiziki-kimyəvi tərkibindən və s.) asılılıqlarının laboratoriya və çöl şəraitində tədqiqi.
Əsas elmi nəticələri:
“Pirqulu coğrafi tədqiqatlar stasionarı” yarandığı vaxtdan ak. H.Ə. Əliyevin rəhbərliyi altında “torpaq-meşə-atmosfer” sistemləri arasında qarşılıqlı əlaqə, “İnsan və Biosfer” Beynəlxalq bioloji proqram üzrə meşə biogeosenozu komponentlərinin, xüsusilə, meşə bitkiləri və torpaq örtüyü arasında qarşılıqlı əlaqə problemləri öyrənilmişdir.
Şaquli zonalılıq prinsipi əsasında torpaqların hidrofiziki, istilik-fiziki və elektrik-fiziki xassələri ilə torpağın qranulometrik və nəmliyi arasında empirik asılılıqlar alınmışdır.
Geoinformatika və kartoqrafiya
- Article Details
- Category Geoinformatika və kartoqrafiya
Şöbənin adı Geoinformatika və kartoqrafiya
Tel. (+99412) 5393302
Faks
Elektron poçtu: azizov.samil@mail.ru
Şöbənin rəhbəri: Əzizov Şamil Kamil oğlu
İşçilərin ümumi sayı: 12
Əsas fəaliyyət istiqamətləri:
Əsas elmi nəticələri:
- Müxtəlif məzmunlu (fiziki-coğrafi, təbii komponentlər, əhali, iqtisadi və s.) xəritələr, ali və orta məktəblər üçün tədris xəritələri tərtib olunur, kompleks tematik və tədris atlasları hazırlanır;
- Kartoqrafik metodlardan istifadə edilərək landşaft komplekslərinin generalizasiyası, dinamika və proqnozlaşdırılması öyrənilir;
- Böyük Qafqazın fiziki-coğrafi rayonlar üzrə geokomplekslərinin üfüqi strukturunun və landşaft müxtəlifliyinin dəyişmə tendensiyanın kartoqrafik təhlili və qiymətləndirilməsi aparılıb;
- Kartoqrafik landşaftometriya və onun müxtəlif elm sahələrinin qovşağında inkişafı öyrənilir;
- ArcCİS və Corel DRAW proqramlarından istifadə etməklə çoxlu tematik xəritələr tərtib edilir;
- AO, A3, A4 və A5 formatlarında müxtəlif məzmunlu xəritələr, posterlər çap edilmişdir;
- Professional skaner vasitəsilə müxtəlif məzmunlu və miqyaslı xəritələr skan edilmiş və Coğrafiya İnstitutunun elektron informasiya bazasına daxil edilmişdir;
- Azərbaycan Respublikasının fövqəladə hallar atlası”nın nəşri haqqında Azərbaycan respublikası Prezidentinin Sərəncamına (02.03.2016) əsasən bu istiqamətdə hazırlıq işləri görülür, 1:500000, 1:1500000 miqyaslarda kartoqrafik əsas olan xəritələr hazırlanır.
Xəzərin hidrometeorologiyası
- Article Details
- Category Xəzərin hidrometeorologiyası
Şöbənin adı Xəzər dənizinin hidrometeorologiyası
Tel. (+994 12) 5392945
Faks
Elektron poçtu: Bu email ünvanı spambotlardan qorunur. Onu görmək üçün JavaScripti qoşmaq lazımdır.
Şöbənin rəhbəri: Zabit Sabir oğlu Allahverdiyev
İşçilərin ümumi sayı: 8
Əsas fəaliyyət istiqamətləri və mövzuları:
“Azersky” və digər peyklərin məlumatları əsasında Qlobal İqlim dəyişmələrinin Xəzər dənizinin hidrofiziki sahələrinə və sahillərin dinamikasına təsirinin tədqiqi (2016-2020) mövzusu üzrə İS 1. Peyk məlumatları əsasında Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda dəniz səth axınları, dalğa rejiminin və neft dağılmalarının tədqiqi və proqnozu metodunun işlənməsi ; (2016-2018).
Mərhələ 1. Peyk məlumatları əsasında dəniz səth axınları və dalğa rejiminin tədqiqi və proqnozu metodunun işlənməsi; (2016) istiqamətində tədqiqatların aparılması nəzərdə tutulur.
Əsas elmi nəticələri:
Xəzər dənizinin bütün akvatoriyasına, xüsusilə də dərinsulu ərazilərinə düşən illik yağıntıları qiymətləndirmək üçün verilən əmsalları nəzərə almaqla müvafiq peyk məlumatlarına əsaslanan MERRA modelindən istifadə etmək olar. Şimali və Cənubi Xəzərin dərinsulu ərazilərində orta illik yağıntıların faktiki miqdarı təxminən 170 mm, Orta Xəzərdə isə 165 mm təşkil etdiyi hesablanmşdır.
26.10.16.EŞ və ES-in iclası
- Article Details
- Category SON XƏBƏRLƏR
Oktyabrın 26-da akademik Ramiz Məmmədovun sədrliyi ilə AMEA akademik H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunun Elmi şurası ilə Elmi seminarının növbəti birgə iclası keçirilib.
I cild hazırdır
- Article Details
- Category ƏSAS
24.10.2016
AMEA akademik H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutun əməkdaşları – elmi işlər üzrə direktor müavini, AMEA-nın müxbir üzvü Elbrus Əlizadə, baş elmi işçi, c.ü.f.d. Məhərrəm Həsənov və aparıcı elmi işçi,c.ü.f.d. Elina Kərimova oktyabrın 23-24də Naxçıvan Muxtar Respublikasında ezamiyyətdə olmuşlar.
25 579 2016
Coğrafi fikir tarixi və toponimika
- Article Details
- Category UNCATEGORİSED
Şöbənin adı: Coğrafi fikir tarixi və toponimika
Tel.: (994 12) 5385416
Faks:
Elektron poçtu:
Şöbənin rəhbəri: Habil Tağı oğlu Haqverdiyev
İşçilərin ümumi sayı: 11
Əsas fəaliyyət istiqamətləri:
Şöbənin əsas prioritet Tədqiqat istiqaməti Azərbaycanda coğrafiya elminin inkişaf tarixinin öyrənilməsi, o cümlədən Azərbaycanın coğrafi şəraitinə, milli-tarixi mədəniyyətinə, milli-coğrafi məskunlaşmasına dair dünya coğrafiyaçıların və alim-səyyahların müxtəlif dövrlərə dair fikirləri və ideyaları təhlil olunub sistemləşdirilmişdir. Eyni zamanda Azərbaycanda coğrafiya elminin inkişafında Rusiya Coğrafiya Cəmiyyətinin, yerli alimlərin rolu mərhələlər üzrə tədqiq olunur. Bundan başqa Azərbaycanda coğrafiya elminin təkamülündə və elmi-nəzəri və metodoloji cəhətdən formalaşmasında tanınmış tədqiqatçı-alimlərin elmi nailiyyətləri müəyyən sahələr və dövrlər üzrə təhlil olunur. Ümumiyyətlə Azərbaycanda coğrafiya elminin inkişaf tarixinin öyrənilməsinə və elmin tarixinin öyrənilməsinin əhəmiyyəti məsələsinə həmişə mühüm diqqət verilir.
Əsas elmi nəticələri:
Coğrafiya elminə dair müxtəlif kompleks tədqiqatların dinamikası üzrə hesabat işləri hazırlanmışdır.
1981-ci ildən başlayaraq Azərbaycanın coğrafi şəraitinin, strukturu-ərazi differensiasıyasının və milli-coğrafi məskunlaşmasının dinamikası mərhələ-mərhələ öyrənilir və onların inkişaf tendensiyası dövrlər üzrə sistemləşdirilir.
Müəyyən edilmişdir ki, Azərbaycanda coğrafi fikrin inkişafında və formalaşmasında rus alimlərinin mühüm rolu var. XX əsrin 50-ci illərdən başlayaraq Azərbaycanda yerli alim-coğrafiyaçı kadr potensialının yaranması və regional problemlərin həllinə böyük təkan vermişdir.
Azərbaycan toponimlərinin fondu və ensiklopedik lüğəti tərtib olunmuşdur;
Azərbaycan coğrafi terminləri tədqiq edilmişdir;
Böyük Qafqazın, Abşeron regionunun toponimiyası öyrənilmişdir;
Toponimik Araşdırmalar əsasında Azərbaycanın ayrı-ayrı regionlarının toponimik xəritələri tərtib edilmişdir.
Respublikamızın toponimik Fondunun zənginləşdirilməsi, toponimik Lüğət və xəritələrin tərtibi istiqamətində işlər aparılır;
Respublika toponimiyası regionlar üzrə öyrənilir;
Coğrafi adların düzgün yazılışı və dəyişdirilməsi problemi ilə əlaqədar olaraq Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi yanında Toponimika Komissiyasının işində fəal iştirak edilir.